Polska staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem dla fuzji i przejęć (M&A) dzięki szybko rozwijającej się i zróżnicowanej gospodarce.
Dzięki ogromnym możliwościom ekspansji Polska jest doskonałym miejscem na inwestycje. Jednak istnieje wiele zagrożeń, które wiążą się z brakiem pełnego zrozumienia krajobrazu M&A na polskim rynku.
W tym wpisie przedstawimy wszystko, co należy wiedzieć, aby podejmować lepsze decyzje inwestycyjne i z powodzeniem rozwijać swoją działalność w Polsce. Przeanalizujemy trendy M&A w Polsce oraz dlaczego w ciągu ostatnich trzech dekad nastąpił rozkwit polskiej gospodarki, a także, z czego można skorzystać, a czego unikać.
Spis treści.
I. Przegląd fuzji i przejęć: Stałe tempo wzrostu we wszystkich obszarach
- Transakcje M&A w Polsce — obiecujący wzrost w ostatnich latach
- Znaczące inwestycje strategiczne i dynamiczna scena private equity
- Rosnący udział międzynarodowych transakcji fuzji i przejęć
- Znaczne zainteresowanie nabywców z USA, Wielkiej Brytanii i Niemiec
- Liczba transakcji fuzji i przejęć podwaja się w wielu sektorach
II. Atrakcyjne środowisko makroekonomiczne: Dlaczego warto inwestować w Polsce
- Prężna i szybko rozwijająca się gospodarka
- Dostęp do rosnącej siły roboczej za ⅓ zachodnioeuropejskich wynagrodzeń
- Zróżnicowana gospodarka
- Kluczowy gracz na globalnym rynku handlowym
- Wzrost gospodarczy promowany przez organizacje międzynarodowe
III. Czynniki Makro, na które należy zwracać uwagę
- Rosnące ceny
- Stopy procentowe powyżej historycznych poziomów
- Zmienny kurs walutowy
IV. Podsumowanie fuzji i przejęć w Polsce
- Rynek z solidnymi fundamentami i zachęcającymi perspektywami
- Dlaczego warto współpracować z lokalnym doradcą M&A w Polsce
Przegląd fuzji i przejęć: Stałe tempo wzrostu we wszystkich obszarach
Transakcje M&A w Polsce — obiecujący wzrost w ostatnich latach
Polska wielokrotnie zajmowała pierwsze miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej jako kraj o największej liczbie transakcji M&A, szczególnie przez ostatnią dekadę. Suma transakcji była stosunkowo stabilna aż do przełomowego roku 2021. W latach 2016-18 widzieliśmy delikatne osłabienie rynku, ponieważ niepewność spowodowana przez zmianę krajobrazu politycznego mogła spłoszyć inwestorów; podobnie w 2020 r. aktywność M&A spadła ze względu na pandemię. Jednak nawet w tych latach aktywność w zakresie fuzji i przejęć w Polsce pozostawała silna, a przy każdej okazji następowało szybkie i ożywienie.
Rok 2021 był ekscytujący na rynku M&A w Polsce, został wtedy osiągnięty nowy rekord - 302 transakcje w ciągu 12 miesięcy. W miarę jak gospodarka odzyskała równowagę po serii obniżek stóp procentowych i pakietów stymulacyjnych, firmy skupiły się na wzroście. Dzięki sprzyjającej sytuacji makroekonomicznej byliśmy świadkami serii horyzontalnych i wertykalnych przejęć. Największym zainteresowaniem cieszyła się branża e-commerce, ponieważ zakupy w sieci zastąpiły zakupy w sklepach stacjonarnych, ale inni zwycięzcy ostatnich kilku lat, tacy jak opieka zdrowotna, również dobrze sobie poradzili.
Pomimo niepewności spowodowanej wzrostem inflacji i stóp procentowych oraz wojną na Ukrainie, nie odnotowaliśmy jeszcze spadku aktywności w zakresie M&A na terenie Polski. Dzięki solidnej pierwszej połowie roku, na czele z transakcjami dotyczącymi innych usług i software’u komputerowego, rok 2022 ustanowi nowy rekord liczby transakcji M&A.
Znaczące inwestycje strategiczne i dynamiczna scena private equity
Inwestycje strategiczne stanowiły lwią część wszystkich transakcji M&A w Polsce w analizowanym okresie. Szybko rosnące wydatki konsumpcyjne w kraju zachęciły lokalne i zagraniczne firmy do rozszerzenia swojej oferty poprzez fuzje i przejęcia. Polska jest również ojczyzną innowacji. Konsolidacja w niektórych bardziej dojrzałych branżach również przyczynia się do wzrostu liczby przejęć strategicznych.
Najbardziej aktywnymi inwestorami finansowymi w Polsce są firmy private equity. W całym analizowanym okresie wartość transakcji private equity rosła powoli, ale stabilnie. Trend ten został przełamany w latach 2020-21, kiedy to zaobserwowano wyraźny wzrost aktywności private equity w porównaniu do lat wcześniejszych. Optymizm inwestorów sprawił, że fundusze private equity wykorzystały atrakcyjne możliwości akwizycyjne oferowane przez polski rynek. Wśród inwestorów finansowych, oprócz private equity, obserwujemy również rosnące zainteresowanie inwestycjami funduszy venture capital.
Rosnący udział międzynarodowych transakcji fuzji i przejęć
Analizując zmiany zachodzące w ciągu ostatnich dziesięciu lat, można stwierdzić, że transakcje międzynarodowe jako odsetek wszystkich transakcji stale rosną. Zainteresowanie zagranicznych nabywców wynika z solidnej gospodarki Polski i korzystnej sytuacji rynkowej. Wśród wielu korzyści, jakie można osiągnąć poprzez rozwój w Polsce, kraj oferuje tanią, ale dobrze wykwalifikowaną siłę roboczą oraz dużą bazę klientów. Ponadto, dla nabywców z krajów o silniejszej walucie (np. USD i EUR), korzystny wpływ kursów walutowych na wycenę skutecznie skutkuje zniżką w porównaniu z ich rodzimymi rynkami.
W 2021 r. liczba międzynarodowych transakcji M&A skoczyła do niespotykanego dotąd poziomu, ponieważ zagranicznych nabywców przyciągnęło silne odbicie polskiej gospodarki. Choć dni taniego pieniądza mamy już za sobą, w 2022 roku nie zaobserwowaliśmy spowolnienia w transakcjach międzynarodowych. Zagraniczni nabywcy nadal wykazują zainteresowanie Polską, aby zwiększyć swoje możliwości przychodowe i synergie oraz uzyskać dostęp do nowych technologii.
Znaczne zainteresowanie nabywców z USA, Wielkiej Brytanii i Niemiec
Wśród krajów Europy Środkowo-Wschodniej Polska jest hotspotem dla inwestorów zagranicznych. Na czele stawki znajdują się nabywcy z USA i krajów Europy Zachodniej, ale widzimy również rosnące zainteresowanie ze strony Czech i inwestorów szwedzkich.
Przyjrzyjmy się bliżej nabywcom z trzech głównych krajów. Inwestorzy z USA byli aktywni w przejęciach we wszystkich sektorach. Kluczowe obszary zainteresowania to oprogramowanie (27 transakcji), żywność (11 transakcji) oraz branża medyczna (osiem transakcji). Z drugiej strony, nabywcy z Wielkiej Brytanii byli najbardziej aktywni w sektorze energetycznym (17 transakcji w ciągu ostatnich dziesięciu lat), a następnie w sektorze usług finansowych (13 transakcji) i oprogramowania (11 transakcji). Głównymi sektorami docelowymi dla nabywców z Niemiec, z kolei, były produkty i usługi przemysłowe (12 transakcji), energia (11 transakcji) oraz eCommerce (osiem transakcji).
Liczba transakcji fuzji i przejęć podwaja się w wielu sektorach
W ciągu ostatnich kilku lat w Polsce obserwujemy znaczny wzrost liczby transakcji M&A w wielu sektorach. Główną rolę odgrywa oprogramowanie, energia oraz inne usługi, jednak sektory, takie jak ochrona zdrowia (ang. „healthcare”), również osiągnęły godne uwagi wyniki.
Oprogramowanie było zdecydowanie najszybciej rozwijającą się branżą pod względem wolumenu transakcji fuzji i przejęć, wzrastając 17 razy od 2013 roku. Podczas gdy branża ta była już jednym z głównych beneficjentów cyfryzacji, popyt na oprogramowanie gwałtownie wzrósł podczas pandemii w 2020 roku. Ponadto Polska przyciągnęła znaczne zainteresowanie zagranicy, ponieważ posiada dużą liczbę firm działających w modelu SaaS, jak również usług IT.
Na drugim miejscu uplasowała się energetyka, gdzie roczna liczba transakcji M&A wzrosła z 14 w 2013 roku do rekordowego poziomu, 43 w 2021 roku i 38 w 2022 roku. Lwia część wzrostu to transakcje dotyczące energii odnawialnej, w szczególności firmy działające w obszarze energii słonecznej. Silne zainteresowanie energią odnawialną jest napędzane przez wyższe ceny tradycyjnych źródeł energii oraz szereg regulacji dotyczących ochrony środowiska.
„Inne usługi” zawierają mieszankę działań biznesowych, których nie można sklasyfikować gdzie indziej. W przeciwieństwie do firm z branży oprogramowania i energetyki, gdzie w ostatnich latach obserwowaliśmy stały wzrost liczby fuzji i przejęć, trend M&A w branży innych usług był mniej jednoznaczny. Najpopularniejsze były firmy oferujące usługi edukacyjne, konsultingowe i finansowe (np. windykacja).
Zaobserwowaliśmy jednocześnie znaczny spadek aktywności w zakresie M&A w sektorze consumer retail. Sektor ten systematycznie traci na znaczeniu w stosunku do eCommerce, dodatkowo trend ten przyspieszyła pandemia. Liczba transakcji w branży spadła z 21 w 2013 roku do 8 w 2022 roku.
Biorąc pod uwagę łączny wolumen fuzji i przejęć w ciągu ostatniej dekady, na czele znalazły się inne usługi, gdzie zaobserwowaliśmy 229 transakcji. Na drugim miejscu znajduje się sektor produktów i usług przemysłowych, wynik ten nie zaskakuje, ponieważ działalność przemysłowa stanowi znaczną część polskiej gospodarki. Jednak jak pokazuje powyższy wykres, aktywność w zakresie fuzji i przejęć w tym sektorze spada i spodziewamy się, że w najbliższej przyszłości drugie miejsce przejmie szybko rozwijający się sektor software’u komputerowego. Dobrze wypadł również sektor energetyczny, na czele z odnawialnymi źródłami energii, oraz medyczny, na czele z life sciences.
Atrakcyjna sytuacja makroekonomiczna: Dlaczego warto inwestować w Polsce
Prężna i szybko rozwijająca się gospodarka
W 2021 roku polskie PKB osiągnęło rekordowy poziom $674 mld, co czyni Polskę 21. największą gospodarką na świecie i 10. w Europie.
Polska ma gospodarkę odporną na recesję i nieprzerwanie notuje wysoki wzrost. Polska nie zanotowała żadnej recesji w latach 2007-09, a w 2020 roku realny wzrost PKB skurczył się jedynie o 2,0%. Było to znacznie mniej niż średnie dla Unii Europejskiej i OECD, wynoszące odpowiednio - 6,0% i - 4,5%.
Pomimo trwających napięć geopolitycznych z powodu rosyjskiej inwazji na Ukrainę, gospodarka Polski była do tej pory stosunkowo stabilna. Kraj osiągnął dodatni wzrost PKB w ujęciu rocznym w pierwszych trzech kwartałach 2022 roku, a analitycy prognozują, że ten trend się utrzyma.
Implikacje dla M&A w Polsce
Zazwyczaj istnieje pozytywna zależność między wzrostem PKB a aktywnością w zakresie fuzji i przejęć, Polska nie jest tu wyjątkiem. Dzieje się tak dlatego, że właściciele firm są bardziej skłonni do angażowania się w transakcje M&A w celu rozszerzenia działalności, gdy są pewni przyszłego wzrostu rynku.
Wysoki poziom PKB jest często wskaźnikiem, że dany kraj ma silny rynek pracy, co generuje dochód rozporządzalny, który utrzymuje popyt na odpowiednim poziomie. W czasie dobrej koniunktury gospodarczej, jaką obserwowaliśmy w Polsce w ostatnich dekadach, instytucje finansowe chętniej udzielają kredytów, a kredytobiorcy mają również lepszy dostęp do kapitału zagranicznego. To sprawia, że firmom łatwiej jest uzyskać finansowanie na transakcje fuzji i przejęć.
Wpływ spowolnienia globalnego na rynek fuzji i przejęć w Polsce
Podczas gdy gospodarka światowa wydaje się mieć przed sobą ciężkie czasy, ważne jest, aby pamiętać, że nawet w okresie spowolnienia gospodarczego aktywność w zakresie fuzji i przejęć może nadal być znacząca. Przy odpowiednim researchu i due diligence, zawsze można znaleźć atrakcyjne firmy. Firmy borykające się z problemami finansowymi mogą szukać możliwości połączenia lub sprzedaży części swojej działalności w celu uzyskania pilnie potrzebnego napływu środków finansowych, podczas gdy uważni nabywcy mogą dokonać dobrych transakcji po niższych cenach. W takich warunkach typowe są przejęcia oportunistyczne i przejęcia pod przymusem.
W Polsce, podczas dekad boomu gospodarczego, przez długi czas rynkiem rządzili sprzedawcy. Obecnie wydaje się, że sytuacja zaczyna się odwracać. Kupujący, do tej pory powstrzymywani przez wysokie wyceny, wracają na rynek, podczas gdy sprzedający, którzy przyzwyczaili się do wysokich cen, łagodzą swoje oczekiwania — tworząc idealne warunki do zawierania transakcji.
Rosnąca siła robocza dostępna za ⅓ wynagrodzenia w Europie Zachodniej
Polska ma największą populację w Europie Środkowo-Wschodniej, około 38 milionów. Udział siły roboczej jest na wysokim i stabilnym poziomie, co jest dodatkowo napędzane przez fakt, że Polska jest atrakcyjnym miejscem dla studentów i pracowników z zagranicy. Dodatkowo oczekuje się, że duży napływ Ukraińców zwiększy siłę roboczą Polski o 1,0%-2,25% i doda 1,5%-2,5% do populacji w wieku produkcyjnym.
Kluczową zaletą polskiego rynku pracy dla zagranicznych nabywców są niskie koszty w stosunku do większości pozostałych członków Unii Europejskiej. Według Eurostatu, w 2021 roku, godzinowy koszt pracy w Polsce wynosił 11,5 euro w porównaniu do średniej Unii Europejskiej wynoszącej 29,5 euro — 61% zniżki.
Polska jest jednym z najlepiej prosperujących członków Unii Europejskiej pod względem zatrudnienia. Stały wzrost gospodarczy stworzył wiele możliwości zatrudnienia, a czołowe firmy międzynarodowe zostały przyciągnięte przez imponujący rynek pracy, który dostarcza usługi o wysokiej jakości po konkurencyjnych cenach. W rezultacie stopa bezrobocia stale spada i od 2016 roku znajduje się poniżej średniej Unii Europejskiej.
Implikacje dla M&A w Polsce
Silny rynek pracy z niskim bezrobociem oznacza zazwyczaj, że cała gospodarka ma się dobrze. Takie środowisko sprzyja rynkowi M&A, ponieważ firmy optymistycznie patrzą w przyszłość i szukają sposobów na rozwój. Wysokie zatrudnienie zazwyczaj oznacza również wyższy dochód rozporządzalny, a więc wzrost popytu, który zachęci firmy do poszerzenia oferty i zwiększenia produkcji.
Relatywnie tani dostęp do pracowników ma również potężne implikacje dla transgranicznych fuzji i przejęć. Dla nabywców z Europy Zachodniej inwestowanie w Polsce oznacza 60-70% "zniżki" w kwestii kosztów pracy.
Zróżnicowana gospodarka
Polska ma szybko rozwijającą się oraz zdywersyfikowaną gospodarkę ze zdrowym podziałem na różne podstawowe rodzaje działalności: usługi, przemysł, budownictwo i rolnictwo.
Usługi zdominowały dotychczasowy wzrost w Polsce, stanowiąc 59,4% całkowitej wartości dodanej brutto (GVA) w 2021 r. Handel; naprawa pojazdów silnikowych jest najbardziej znaczącym czynnikiem, choć w ostatnich latach spada ze względu na nowe usługi związane z technologią, które wchodzą na jego miejsce. Widzieliśmy również znaczny rozwój działalności w zakresie zdrowia, pracy socjalnej i instytucji finansowych.
Działalność związana z przemysłem, a przede wszystkim produkcja, również stanowi dużą część WDB Polski - 25,1% w 2021 roku. W ramach produkcji przemysłowej motoryzacja jest kluczowym czynnikiem przyczyniającym się do wzrostu gospodarczego Polski. Działalność górnicza jest również na stosunkowo dobrym poziomie dzięki bogatym zasobom mineralnym kraju. Wielu zagranicznych nabywców (np. z Niemiec) aktywnie kupuje spółki z tego właśnie segmentu.
Udział komponentów budowlanych i rolniczych WDB był stosunkowo niewielki i powoli spadał. Należy jednak zauważyć, że w segmencie budownictwa dobrze trzyma się działalność związana z nieruchomościami, wspierana przez nieruchomości mieszkaniowe.
Implikacje dla M&A w Polsce
Zróżnicowana gospodarka Polski może zaoferować dobre cele do fuzji i przejęć dla kupujących w każdym sektorze. Nie jest zaskoczeniem, że większość transakcji M&A miała miejsce w branżach zaliczanych do usług, a w szczególności w firmach związanych z technologią. Należy jednak zauważyć, że branże technologiczne nie były jedynymi atrakcyjnymi celami fuzji i przejęć w Polsce. Przykładowo, dobry przepływ M&A odnotowaliśmy również w branżach: produkcyjnej i nieruchomości.
Kluczowy gracz na globalnym rynku handlowym
Dzięki wydajnym i dobrym jakościowo łańcuchom produkcji Polska odgrywa aktywną rolę w handlu międzynarodowym i jest jednym z największych partnerów handlowych w Europie. W 2020 roku łączna wartość polskiego eksportu osiągnęła $319 mld, z czego $252 mld pochodziło z eksportu towarów, a $67 mld z usług.
Największymi odbiorcami polskich towarów są kraje Europy Zachodniej, na czele z Niemcami, na które przypada ponad ¼ całości eksportowanych towarów. Inne kraje europejskie, takie jak Wielka Brytania, Czechy, Francja czy Holandia, również są aktywnymi importerami polskich towarów. Polskie produkty trafiają też na rynki zamorskie, przede wszystkim do Stanów Zjednoczonych, Chin i Turcji.
Implikacje dla M&A w Polsce
Wysoka aktywność w zakresie eksportu jest zwykle dobrym wskaźnikiem gospodarki, która wspiera rozwój biznesu, a tym samym oznacza wyższe wolumeny fuzji i przejęć. Przejęcie firmy przez nabywców z siedzibą za granicą jest również idealnym rozwiązaniem dla ekspansji międzynarodowej i dywersyfikacji bazy klientów. Kraje o wysokiej aktywności handlowej, takie jak Polska, mają tendencję do przestrzegania ogólnych zasad i wymogów handlu międzynarodowego — np. jakości produktów lub warunków pracy pracowników. Może to być szczególnie cenne dla zagranicznych nabywców, którzy mają mniejszą wiedzę na temat lokalnych praw i przepisów.
Wzrost gospodarczy promowany przez organizacje międzynarodowe
Polska jest integralnym członkiem kluczowych organizacji międzynarodowych, takich jak Unia Europejska, NATO, MFW, Bank Światowy i Światowa Organizacja Handlu. Ta strategiczna pozycja oznacza, że Polska posiada szereg zalet, które mogą przełożyć się na wzrost aktywności w zakresie fuzji i przejęć w kraju.
Członkostwo w Unii Europejskiej daje, na przykład, dostęp do dużego i zamożnego rynku europejskiego, ułatwiając polskim firmom prowadzenie handlu i łatwe zatrudnianie pracowników. Polska jest aktywnym członkiem globalnego handlu i atrakcyjnym miejscem dla międzynarodowych studentów i pracowników. Promuje również wspólne ramy regulacyjne i prawne z dobrze rozwiniętymi instytucjami finansowymi, które pomagają wyrównać szanse i zachęcają do transgranicznych transakcji M&A.
Wreszcie, członkostwo w niektórych organizacjach (np. w Unii Europejskiej) oferuje korzystne granty i pomoc finansową. Od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej w 2004 r. Polska otrzymała z Unii Europejskiej ponad 213 mld euro na wspieranie zrównoważonego rozwoju i tworzenie nowych miejsc pracy.
Czynniki Makro, których należy być świadomym
Rosnące ceny
Po latach niskiej inflacji poziom cen w Polsce rośnie od drugiej połowy 2021 r., osiągając w 3Q 2022 r. poziom 17,2%. Inflacja została wywołana przez wąskie gardła łańcucha dostaw oraz pobudzony stymulacją popyt, a w 1Q 2022 znacznie przyspieszyła po rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
Oczekuje się, że poziom cen osiągnie szczyt na początku 2023 roku i ustabilizuje się w drugiej połowie 2024 roku. Wyższe ceny wpłynęły na nastroje przedsiębiorców i konsumentów, ale ogólna sytuacja polskiej gospodarki jest dobra, co po raz kolejny dowodzi jej odporności.
Implikacje dla M&A w Polsce
Wyższa inflacja może mieć liczne implikacje dla działalności w zakresie fuzji i przejęć w Polsce. Obszary, na które inflacja zazwyczaj ma wpływ to między innymi: skupienie się na realnym wzroście, wyceny spółek docelowych oraz dłuższe okresy wyłączności.
Koncentracja na realnym wzroście
W trakcie procesu due diligence, analizując sytuację finansową firmy, kupujący zwykle oceniają wzrost, skupiając się na przychodach. W czasach podwyższonej inflacji wiele firm będzie w stanie wykazać silny wzrost nominalnej wartości przychodów, ale nie wolumenu, zwłaszcza w kategoriach niewrażliwych na ceny, takich jak energia i towary. Dlatego też konieczne jest dogłębne zbadanie źródeł wzrostu i zrozumienie, czy cel rośnie w ujęciu realnym.
Niższe wyceny
Większość firm boryka się z zawyżonymi kosztami operacyjnymi z powodu wyższych kosztów nakładów i energii. W połączeniu z trwającą inflacją płac i problemami z łańcuchem dostaw, może to wywierać znaczną presję na rentowność, a tym samym na wyceny. Firmy docelowe, które nie mogą przenieść wyższych kosztów na klientów, są zagrożone wystawieniem na sprzedaż po niższych cenach w porównaniu do firm, które mogą to zrobić.
Dłuższe okresy wyłączności
Kupujący mogą wnioskować o wydłużenie okresu wyłączności, aby dać czas na przeprowadzenie bardziej szczegółowej analizy due diligence. Typowym obszarem, który znajduje się w centrum uwagi podczas wysokiej inflacji, jest siła cenowa firmy docelowej i ustalenia cenowe z jej dostawcami. Na przykład, czy firma zablokowała korzystne warunki cenowe u swojego dostawcy i czy ma siłę rynkową do podnoszenia cen zgodnie z inflacją.
Stopy procentowe powyżej historycznych poziomów
Niskie stopy procentowe zachęcają do wydatków biznesowych i konsumpcyjnych, co przekłada się na wzrost gospodarczy. Stopy w Polsce systematycznie spadały od 2003 roku, by po pandemii osiągnąć poziom 0,1% w celu ochrony gospodarki w 2020 roku.
Trend ten zakończył się jednak w 3 kwartale 2021 roku, kiedy to wprowadzono 11 kolejnych podwyżek stóp w celu walki z inflacją i deprecjacją złotego. W efekcie stopa procentowa w Polsce wzrosła od 0,1% do 6,75% w okresie od października 2021 do września 2022.
Chociaż działania związane z podwyżką stóp były trudne, były również skuteczne i teraz widzimy wiele obiecujących oznak poprawy. Siła złotego szybko się odbudowała i jest bliska poziomowi sprzed wojny w stosunku do EUR i USD. Oczekuje się, że inflacja osiągnie szczyt na początku 2023 roku, a analitycy przewidują stabilizację w drugiej połowie 2024 roku.
Implikacje dla M&A w Polsce
Stabilna stopa procentowa, która jest zgodna z długoterminowym celem inflacyjnym banku centralnego, jest niezwykle korzystna dla rynku fuzji i przejęć. Wpływ gwałtownych podwyżek stóp na krajobraz fuzji i przejęć to przede wszystkim spadek wycen i zmiana sposobu finansowania transakcji.
Wyższy koszt kapitału
Wyższa stopa procentowa oznacza wyższy koszt zadłużenia przy finansowaniu fuzji i przejęć. To sprawia, że transakcje finansowane długiem, takie jak wykupy lewarowane (LBO), stają się mniej atrakcyjne. Może to również spowodować, że nabywcy zaproponują alternatywne metody płatności, które wymagają mniejszej ilości gotówki do zapłaty w momencie zamknięcia transakcji. Alternatywne taktyki płatności obejmują płatności ratalne, weksle własne, wypłaty z tytułu zysków/kamieni milowych, rolowanie kapitału własnego lub płatności za pomocą innych aktywów.
Wyższy koszt kapitału może również zaważyć na wycenie, jeśli cel jest wysoko lewarowany lub ma słabe wskaźniki pokrycia. Firmy pozostaną z mniejszą ilością gotówki po spłacie odsetek, a także będą narażone na większe ryzyko niespłacenia swoich zobowiązań. Dlatego też wskaźniki płynności, wypłacalności i pokrycia powinny być dokładnie zbadane podczas procesu due diligence.
Spadek finansowania kapitałowego
Kiedy stopy rosną, ceny akcji zazwyczaj spadają, ponieważ inwestorzy przenoszą swoje pieniądze do obligacji i innych papierów wartościowych o stałym dochodzie. Utrudnia to firmom finansowanie przejęcia za pomocą kapitału własnego, ponieważ musiałyby sprzedać więcej akcji, aby uzyskać tę samą ilość kapitału.
W wyniku niższych cen akcji, transakcje fuzji i przejęć typu stock swap mogą stracić na popularności. Wymiana akcji ma miejsce, gdy własność akcji spółki docelowej jest wymieniana na akcje spółki przejmującej. Jest mało prawdopodobne, że podmiot przejmujący wykorzysta akcje jako środek finansowania transakcji, jeśli cena jego akcji jest notowana znacznie poniżej wartości.
Zmiana kursu walutowego
Dzięki silnemu wzrostowi gospodarczemu Polski, wahania wartości złotego (PLN) były stosunkowo niskie po kryzysie finansowym z 2008 roku. Trend ten został przerwany w lutym 2022 r., kiedy Rosja dokonała inwazji na Ukrainę, a wartość złotego spadła na kilka miesięcy. Czynniki takie jak rosnące ryzyko geopolityczne, wysoka lokalna inflacja oraz bezprecedensowe podwyżki stóp procentowych przez banki centralne odegrały znaczącą rolę w deprecjacji waluty.
W październiku 2022 r. złoty odzyskał równowagę dzięki stabilizacji rynków i serii podwyżek stóp procentowych. Choć wciąż jest jeszcze trochę miejsca na poprawę, wartość polskiego złotego jest bliska powrotu do przedwojennych poziomów względem euro.
Implikacje dla M&A w Polsce
Stabilna waluta zazwyczaj umacnia rynek fuzji i przejęć, ponieważ buduje zaufanie biznesu i konsumentów. Ułatwia również prognozowanie przyszłych wyników i zarządzanie ryzykiem transakcji. Deprecjacja waluty może prowadzić do większej liczby transakcji fuzji i przejęć, ale może również wpłynąć na wyniki i wyceny skorygowane o kurs walutowy.
Wzrost liczby przychodzących fuzji i przejęć
Polska jest atrakcyjnym miejscem dla transgranicznych transakcji M&A, ponieważ zagraniczni inwestorzy strategiczni i firmy private equity chcą czerpać korzyści z szybko rozwijającego się rynku i stosunkowo taniej siły roboczej. Słabszy złoty może doprowadzić do większej liczby transakcji transgranicznych, ponieważ nabywcy z zachodnich regionów mogą skutecznie nabywać lokalne firmy po niższych cenach.
Koncentracja na wynikach skorygowanych o kurs walutowy
Wiele firm-eksporterów odnotuje silny wzrost wielkości sprzedaży w okresie deprecjacji waluty, podczas gdy firmy opierające się na imporcie mogą potrzebować pomocy w przeniesieniu wzrostu kosztów na swoich konsumentów. W związku z tym, podczas badania due diligence, kupujący muszą zidentyfikować, czy zmiana wyników finansowych nie wynika z przejściowego efektu deprecjacji.
Wpływ na wycenę
W zależności od działalności i sytuacji finansowej spółki, deprecjacja waluty może pozytywnie lub negatywnie wpłynąć na jej wycenę. Spółki, które nie są uzależnione od importu, nie mają zadłużenia zagranicznego i posiadają zagraniczne rezerwy pieniężne, mogą liczyć na wysokie wyceny.
Waluta używana do obliczania wyceny w ramach transakcji fuzji i przejęć (np. earn-outs) może również zostać zmieniona na bardziej stabilną. W takim przypadku, zarówno dla kupującego, jak i sprzedającego istotne jest jasne zrozumienie, jak rozkłada się ryzyko kursowe.
Podsumowanie fuzji i przejęć w Polsce
Rynek z solidnymi fundamentami i zachęcającymi perspektywami
W ciągu ostatnich trzech dekad Polska osiągała stały wzrost gospodarczy, a jej stolica, Warszawa, stała się centrum biznesowym Europy Środkowej i Wschodniej. Dobrze zdywersyfikowana gospodarka Polski okazała się jedną z najszybciej rozwijających się w Europie i najbardziej odporną na globalne recesje. Polska korzysta z solidnych ram makroekonomicznych, taniej siły roboczej, przyjaznych dla przedsiębiorstw systemów podatkowych i prawnych oraz znacznych inwestycji zagranicznych i unijnych.
W rezultacie aktywność w zakresie fuzji i przejęć w kraju kwitnie. Polska wielokrotnie zajmowała pierwsze miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej pod względem wolumenu transakcji fuzji i przejęć oraz łącznej wartości transakcji.
Choć w ostatnich latach najbardziej dynamicznie rozwijały się branże związane z technologią, zaobserwowaliśmy stały wzrost liczby transakcji w różnych sektorach, na czele z oprogramowaniem, energią i innymi usługami. Zauważyliśmy również silny impuls w zakresie przejęć strategicznych i finansowych, zwłaszcza w sektorze private equity, a także zachęcający wzrost w zakresie transgranicznych transakcji fuzji i przejęć, wśród których prym wiodły Stany Zjednoczone i Wielka Brytania.
Polska boryka się obecnie z licznymi problemami, w związku z czym analitycy prognozują wolniejszy wzrost gospodarczy w nadchodzących latach w porównaniu z poziomem sprzed pandemii. Jednak inwestorzy pozostają optymistycznie nastawieni do Polski ze względu na zróżnicowaną i odporną gospodarkę i spodziewają się szybszego wzrostu niż bardziej rozwinięte kraje zachodnie. W związku z tym widzimy, że rynek fuzji i przejęć w Polsce jest nadal dynamiczny i pełen możliwości.
Dlaczego powinieneś współpracować z lokalnym doradcą ds. fuzji i przejęć w Polska
Rosnąca liczba transakcji M&A w Polsce spowodowała wzrost zapotrzebowania na doradców M&A wśród inwestorów strategicznych i firm private equity. Doradcy ds. fuzji i przejęć zapewniają nieocenioną wiedzę i wskazówki, począwszy od znalezienia firm na sprzedaż, poprzez przeprowadzenie due diligence, aż po pomoc w zamknięciu transakcji.
Zaangażowanie polskiego doradcy ds. fuzji i przejęć jest szczególnie istotne przy przeprowadzaniu badania due diligence. W kontekście badania due diligence polskiej spółki, niezbędna jest ocena aspektów finansowych, prawnych i podatkowych spółki przejmowanej. W zależności od specyfiki spółki i jej branży, dalsze obszary due diligence mogą obejmować IT/cybersecurity, rynek, operacje i środowisko. Dzięki współpracy z polskim doradcą ds. fuzji i przejęć można skutecznie poruszać się po zawiłościach due diligence w Polsce i podejmować świadome decyzje.
Chociaż obserwacja trendów może dać dobry przegląd rynku, często nie wystarcza, aby znaleźć najlepsze dla siebie możliwości fuzji i przejęć. Współpraca z doradcą ds. fuzji i przejęć daje niezbędny wgląd, aby znaleźć najlepsze rozwiązania dla Twojej firmy. Doradca ds. fuzji i przejęć może zaoferować krytyczny wgląd w to, które branże i firmy są na fali wznoszącej i mogą być idealnie pasować Ci i Twojej organizacji. Wykorzystanie dogłębnej wiedzy doradcy może zmaksymalizować szanse na znalezienie najlepszych możliwości rozwoju firmy.
W przypadku transakcji transgranicznych, zrozumienie unikalnych kultur biznesowych i praktyk każdego kraju w celu udanego przejęcia M&A może wymagać czasu i wysiłku. Praca z polskim doradcą ds. fuzji i przejęć pomaga stronie zagranicznej zrozumieć dynamikę rynku oraz ramy prawne i regulacyjne. Pomoże również pokonać bariery językowe i kulturowe. Z ich pomocą można śmiało realizować międzynarodowe transakcje ze spokojem ducha, wiedząc, że na każdym kroku towarzyszy Ci doświadczony partner!
Aventis Advisors pomoże Ci poruszać się po polskim rynku fuzji i przejęć
W Aventis Advisors nasz zespół zgromadził znaczące know-how w zakresie pomocy międzynarodowym nabywcom w poruszaniu się po unikalnych zawiłościach związanych z inwestowaniem w Polsce. Dzięki naszemu doświadczeniu w łączeniu zagranicznych inwestorów z polskimi celami możesz nam zaufać, że zajmiemy się wszystkimi Twoimi potrzebami inwestycyjnymi — od zrozumienia skomplikowanych wymogów finansowych po pokonanie różnic kulturowych!
Skontaktuj się z nami jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o M&A w Polsce. Chętnie odpowiemy na każde z Twoich pytań i znajdziemy dla Ciebie najlepsze oferty.
