Fundusze Private Equity od lat wspierają rozwój firm technologicznych - zwłaszcza tych na bardziej dojrzałym etapie. Dotyczy to m.in. spółek z Europy Środkowo-Wschodniej, które przeszły fazę dynamicznego wzrostu, mają skalowalny model biznesowy i są gotowe na dalszą ekspansję. Dla funduszy PE szczególnie atrakcyjne są firmy prywatne, nienotowane na giełdzie. Inwestują w nie po to, by zwiększyć ich wartość i osiągnąć zysk przy wyjściu z inwestycji.
Dla wielu founderów to zupełnie nowa sytuacja - szczególnie jeśli wcześniej współpracowali wyłącznie z inwestorami venture capital albo rozwijali firmę bez zewnętrznego kapitału. Private equity to inny model - bardziej dojrzały, często bardziej wymagający, ale też dający konkretne wsparcie. To nie tylko kapitał, lecz także struktury, uporządkowane procesy i pomoc w dalszej ekspansji.
W niniejszym artykule pokażemy, czym jest Private Equity z perspektywy założyciela spółki technologicznej. Tłumaczymy, jak wygląda współpraca z funduszem, kiedy warto ją rozważyć, i jak przebiega proces inwestycyjny. Na koniec przybliżymy także, jaką rolę pełni doradca transakcyjny, taki jak Aventis Advisors, w przeprowadzeniu skutecznej i dobrze dopasowanej transakcji PE.
Spis Treści
- Definicja private equity: kto stoi za funduszem i jak działa jego struktura
- Private equity vs. inwestycje venture capital - różnice, które mają znaczenie
- Dlaczego fundusze private equity coraz częściej inwestują w spółki technologiczne?
- Co fundusz PE może wnieść do Twojej firmy - i kiedy warto to rozważyć
- Jak wygląda proces transakcji z funduszem private equity w praktyce
- Rola Aventis Advisors jako partnera w transakcjach z funduszami PE
Definicja private equity: kto stoi za funduszem i jak działa jego struktura
Aby zrozumieć, czym właściwie jest fundusz private equity, warto najpierw przyjrzeć się jego konstrukcji i źródłom finansowania. Wbrew potocznym wyobrażeniom, fundusz PE to nie "jeden inwestor z dużym portfelem", lecz zespół zarządzający kapitałem powierzonym przez wielu zewnętrznych inwestorów.
Jak to działa?
Na czele każdego funduszu PE stoi zespół zarządzający, czyli tzw. komplementariusze (GP). To oni analizują rynek, podejmują decyzje inwestycyjne, nadzorują spółki portfelowe i odpowiadają za cały proces transakcyjny - od należyta staranność, przez negocjacje, aż po exit.
Kapitał, którym zarządzają komplementariusze (GP), pochodzi od tzw. Komandytariusze (LP) - czyli inwestorów instytucjonalnych i prywatnych. W skali globalnej są to m.in. fundusze emerytalne, firmy ubezpieczeniowe, family offices oraz inne instytucje finansowe, które alokują środki w fundusze private equity w celu osiągnięcia zysków kapitałowych. W Polsce, ze względu na obowiązujące regulacje, udział funduszy emerytalnych w takich inwestycjach jest ograniczony.
Istotną rolę odgrywają jednak inne instytucje - takie jak PFR Ventures, działające jako fundusz funduszy, czy Europejski Bank Inwestycyjny, który wspiera rozwój rynku private equity w regionie, współfinansując wybrane fundusze i projekty. To właśnie tego typu podmioty powierzają kapitał zarządzającym funduszem (GPs), licząc na jego pomnożenie poprzez inwestycje w prywatne spółki o wysokim potencjale wzrostu.
Model rozliczania
GP otrzymują zazwyczaj stałą opłatę za zarządzanie funduszem (np. 2% rocznie od zgromadzonego kapitału), ale ich główną motywacją jest tzw. przeniesione odsetki - udział w zyskach funduszu po osiągnięciu określonego progu zwrotu. W typowym modelu GP otrzymuje np. 20% wypracowanego zysku ponad ustalony benchmark (np. 1.2x MOIC lub 8% IRR rocznie).
Opłaty te pokrywane są przez inwestorów funduszu (LPs), a nie przez spółki portfelowe. Co istotne, carry interest wypłacane jest dopiero po zrealizowaniu zysku - najczęściej przy sprzedaży spółki, fuzji lub wejściu na giełdę.
Taka struktura powoduje, że zarządzający funduszem mają silną motywację do zwiększania wartości inwestycji - zarówno poprzez wzrost operacyjny spółek, jak i odpowiednie przygotowanie ich do sprzedaży udziałów, wejścia na giełdę czy fuzji z większym graczem. Dla foundera oznacza to, że fundusz staje się partnerem realnie zaangażowanym we wzrost wartości firmy.
Co to oznacza dla Ciebie jako założyciela?
Po pierwsze - fundusze PE działają w ograniczonym horyzoncie czasowym, zazwyczaj 5-7 lat. W tym czasie muszą zainwestować kapitał, zbudować wartość i wyjść z inwestycji. Oznacza to, że od początku będą chcieli jasno określić strategię oraz zaplanować wyjście z inwestycji.
Po drugie - inwestor PE działa w ramach większej struktury, nie jako osoba prywatna. To przekłada się na większy profesjonalizm, jasno określone zasady współpracy, wymogi raportowe oraz formalizację relacji. Dla wielu spółek to pierwszy krok w stronę bardziej poukładanej organizacji - co bywa wyzwaniem, ale też wartością dodaną.
Private equity vs. inwestycje venture capital - różnice, które mają znaczenie
Na pierwszy rzut oka zarówno fundusze private equity, jak i te specjalizujące się w inwestycjach venture capital, pełnią podobną rolę - dostarczają kapitał zewnętrzny i obejmują udziały w spółce. W praktyce jednak to dwa zupełnie różne światy. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe, zwłaszcza jeśli rozważasz współpracę z jednym z tych podmiotów po raz pierwszy.
Etap rozwoju spółki
Venture capital koncentruje się na firmach we wczesnej fazie rozwoju - często na poziomie MVP lub tuż po pierwszych przychodach. Fundusz VC akceptuje wysokie ryzyko, licząc na wyjątkowo wysoki zwrot z niewielkiego odsetka portfela.
Z kolei fundusze PE inwestują w firmy działające już z sukcesem na rynku - zazwyczaj z zyskownością, stabilnym zespołem i dowodem na to, że model biznesowy działa w praktyce. Inwestują jeden kapitał własny, który jest kluczowy dla firm poszukujących finansowania na rozwój, ekspansję czy nowe strategie. Ich celem jest skalowanie, profesjonalizacja i budowanie wartości w perspektywie długoterminowej.
Styl współpracy
Fundusze VC często działają w modelu "founder-friendly". Zapewniają kapitał, kontakty i miękkie wsparcie, ale nie angażują się głęboko w zarządzanie. Z kolei private equity zazwyczaj dąży do realnego wpływu - niekoniecznie w codziennych operacjach, lecz w strategii, raportowaniu, strukturze zarządczej i kluczowych procesach.
To nie znaczy, że fundusz PE zawsze "przejmuje" spółkę. Zakres udziałów zależy od strategii inwestycyjnej - fundusz może wejść jako większościowy właściciel lub jako partner mniejszościowy. Tego drugiego podejścia częściej trzymają się fundusze growth equity, które inwestują w dynamiczne firmy prowadzone przez doświadczonych founderów, bez przejmowania pełnej kontroli operacyjnej. W takich relacjach zachowana jest autonomia zarządcza, a współpraca koncentruje się na wspólnych celach i profesjonalizacji organizacji.
Horyzont inwestycyjny
Na polskim rynku fundusze typu private equity najczęściej planują inwestycje w horyzoncie 5-7 lat. Już na wejściu mają konkretny plan: zbudować wartość spółki i w określonym czasie zrealizować wyjście z inwestycji - np. poprzez sprzedaż udziałów, debiut giełdowy lub transakcję z inwestorem strategicznym.
Dla założycieli oznacza to współpracę opartą na konkretnym planie rozwoju i harmonogramie, w którym obie strony dążą do wspólnego celu. Fundusz nie jest pasywnym udziałowcem - zależy mu na wynikach, ponieważ jego własny sukces (w tym carry interest) zależy od końcowego zwrotu z inwestycji. W ramach tej struktury strony funduszu, czyli Limited Partners (dostarczający kapitał) oraz General Partners (zarządzający nim i odpowiedzialni za realizację strategii), współpracują, aby zapewnić wsparcie właścicielom spółek i maksymalizować wartość inwestycji.
W praktyce oznacza to również, że fundusz będzie oczekiwał:
- jasnej strategii na rozwój i zwiększenie skali,
- dobrze zdefiniowanych KPI,
- przejrzystości operacyjnej i finansowej.
Nie oznacza to jednak presji na "szybki exit za wszelką cenę". Dobry fundusz rozumie specyfikę danej branży i dostosowuje tempo działania do realiów spółki. Ostatecznie jednak celem pozostaje wyjście z inwestycji - ponieważ PE nie buduje portfela na dekady, jak robią to np. fundacje rodzinne czy holdingi.
Dlaczego fundusze private equity coraz częściej inwestują w spółki technologiczne?
Fundusze PE historycznie kojarzyły się z tradycyjnymi branżami, konsolidacją rynków i restrukturyzacją dużych firm przemysłowych. Dziś jednak technologia stała się jednym z kluczowych kierunków inwestycyjnych - także dla tego typu graczy.
Dlaczego? Po pierwsze, coraz więcej firm technologicznych osiąga dojrzałość operacyjną, która otwiera drzwi do współpracy z instytucjami finansowymi. Przychody są stabilne, model biznesowy sprawdzony, a rynek wciąż rośnie. W takim momencie założyciele często stają przed wyborem: kontynuować mozolny wzrost organiczny albo zaprosić partnera zewnętrznego. Taki partner wnosi nie tylko kapitał, ale też doświadczenie i strukturę. Instytucje finansowe odgrywają w tym procesie kluczową rolę. Pomagają ograniczyć ryzyko i budować wartość spółki - co przekłada się na lepsze zwroty z inwestycji.
Po drugie, fundusze PE szukają spółek z realnym potencjałem wzrostu. Nie chodzi jednak o dynamikę i poziom ryzyka typowe dla VC. Liczy się możliwość stabilnych zysków kapitałowych w średnim lub dłuższym terminie. Spółki technologiczne, które są gotowe na skalowanie, przejęcia lub ekspansję zagraniczną, doskonale wpisują się w ten profil.
Wreszcie, z perspektywy funduszu, inwestycja w technologiczną firmę z solidnymi fundamentami to szansa na atrakcyjny zwrot. Dla foundera oznacza to natomiast szansę na pozyskanie kapitału, odciążenie operacyjne i nową fazę rozwoju - często przy zachowaniu wpływu na kluczowe decyzje, jeśli transakcja nie zakłada pełnego wyjścia.
Co może zaoferować inwestor finansowy typu PE prywatnej spółce technologicznej
Współpraca z funduszem private equity najczęściej kojarzy się z pozyskaniem kapitału - i słusznie, bo fundusze PE dysponują środkami pochodzącymi od dużych instytucji: funduszy emerytalnych, firm ubezpieczeniowych, organizacji państwowych i inwestorów prywatnych. Proces pozyskania kapitału od tych inwestorów, zwanych Limited Partners, jest kluczowy dla funkcjonowania funduszy PE. Ale sam kapitał to dopiero początek. Dojrzały fundusz wnosi znacznie więcej: struktury zarządcze, doświadczenie w skalowaniu firmy, znajomość rynków międzynarodowych oraz wsparcie w budowie wartości w perspektywie długoterminowej.
Dla wielu founderów to moment, w którym można połączyć siły z partnerem, który ma komplementarne kompetencje - np. w zakresie profesjonalizacji organizacji, strategii akwizycji czy wejścia na nowe rynki. Fundusz może również przygotować spółkę do częściowego exit'u - oferując założycielowi możliwość sprzedaży udziałów, bez konieczności całkowitego wycofywania się z działalności.
Warto podkreślić, że fundusze PE nie inwestują w każdą firmę, która zgłosi się po finansowanie. Poszukują prywatnych spółek z jasnym potencjałem wzrostu, z ułożonymi finansami, powtarzalnymi przychodami i możliwością zwiększenia skali. Jeśli Twoja firma jest na etapie, w którym:
- rynek został już częściowo zdobyty,
- wzrost organiczny spowalnia,
- a ambicje wykraczają poza lokalne ograniczenia,
- to właśnie wtedy fundusz PE może być partnerem do dalszego rozwoju, a nie tylko źródłem kapitału. To również moment, w którym współpraca z takim inwestorem może pomóc w budowie wartości i przygotować spółkę do kolejnego etapu: wejścia na giełdę, fuzji lub sprzedaży do inwestora branżowego.
Jak wygląda proces transakcji z funduszem PE w praktyce
Współpraca z funduszem private equity to nie tylko transakcja, ale wieloletni proces. Od pierwszego kontaktu, przez analizę spółki, negocjacje, aż po finalizację i wspólne zarządzanie - wszystko odbywa się w jasno określonych etapach, ale z dużą uwagą poświęconą dopasowaniu obu stron.
Pierwszy kontakt i wzajemne rozpoznanie
Zazwyczaj inicjatywa wychodzi od funduszu lub doradcy transakcyjnego, który dostrzega potencjał spółki. Na tym etapie rozmowy mają charakter ogólny - strony poznają się, rozmawiają o wizji, rynku, wyzwaniach i ambicjach. Dla funduszu to szansa na ocenę, czy spółka wpisuje się w jego strategię inwestycyjną. Dla foundera - moment na sprawdzenie, z kim faktycznie miałby współpracować przez najbliższe lata.
Analiza i due diligence
Jeśli obie strony są zainteresowane, kolejnym krokiem jest szczegółowa analiza spółki, tzw. due diligence - obejmujące obszary finansowe, prawne, podatkowe i operacyjne. Inwestor finansowy chce zrozumieć, jak wygląda struktura kosztów, jaka jest jakość przychodów, gdzie są ryzyka, a gdzie szanse na wzrost. To często również moment, w którym założyciele sami dostrzegają, które procesy warto uporządkować.
Negocjacje i struktura transakcji
Po zakończeniu analizy strony przechodzą do negocjacji warunków. Kluczowe kwestie to:
- poziom inwestycji i wycena spółki,
- podział udziałów,
- prawo korporacyjne (np. veto, governance),
- warunki wyjścia i potencjalny harmonogram exitu.
Fundusze PE mogą obejmować zarówno pakiety większościowe, jak i mniejszościowe udziały, w zależności od sytuacji i intencji foundera. Coraz popularniejszy staje się też model tzw. owner buy-out - w którym fundusz wykupuje część udziałów od założyciela, dając mu jednocześnie szansę na dalsze uczestnictwo w zyskach przy przyszłym wyjściu.
Współpraca operacyjna
Po zamknięciu transakcji rozpoczyna się właściwa współpraca. Fundusz zazwyczaj nie ingeruje w codzienne decyzje operacyjne - chyba że uzgodniono inaczej. Jednocześnie aktywnie uczestniczy w podejmowaniu kluczowych decyzji strategicznych, takich jak inwestycje kapitałowe, zatrudnianie kadry C-level, ekspansja zagraniczna czy fuzje i przejęcia.
W praktyce wygląda to jak współpraca z dodatkowym członkiem zarządu - takim, który patrzy w liczby, trzyma dyscyplinę strategiczną i rozlicza z wykonania planów. Dla wielu firm to moment profesjonalizacja - wejścia na wyższy poziom organizacyjny, ale też większej przewidywalności.
Jak Aventis Advisors wspiera founderów w transakcjach z funduszami PE
Dobrze przeprowadzona transakcja z funduszem private equity to nie tylko kwestia wyceny. To złożony proces, który wymaga odpowiedniego przygotowania, zrozumienia celów obu stron, uporządkowania dokumentacji i - przede wszystkim - znalezienia właściwego partnera inwestycyjnego. W tym procesie rola doświadczonego doradcy jest nie do przecenienia.
W Aventis Advisors wspieramy założycieli spółek technologicznych na każdym etapie drogi do transakcji z funduszem PE - od momentu pierwszych rozważań, aż po zamknięcie i dalsze działania po inwestycji.
Co konkretnie robimy?
- Analiza gotowości transakcyjnej
Pomagamy ocenić, czy spółka jest gotowa na rozmowy z funduszem PE i jaki model współpracy najlepiej odpowiada jej sytuacji - np. pozyskanie kapitału na rozwój, częściowy exit czy wykup wspólnika. - Przygotowanie spółki do procesu
Wspieramy founderów w uporządkowaniu struktury właścicielskiej i dokumentów, budowie materiałów inwestycyjnych, modelu finansowego i precyzyjnej argumentacji wyceny - tak, by proces due diligence przebiegł sprawnie i przewidywalnie. - Dobór odpowiednich funduszy PE
Korzystając z naszej wiedzy rynkowej i sieci kontaktów, identyfikujemy fundusze, które najlepiej pasują do profilu spółki - nie tylko pod kątem branży, ale również podejścia do strategii, zarządzania i roli foundera. - Negocjacje i struktura transakcji
Prowadzimy founderów przez negocjacje tak, by zabezpieczyć ich interesy, zadbać o przyszłe opcje wyjścia i zagwarantować elastyczność we współpracy z inwestorem finansowym. Struktura ma odpowiadać na potrzeby obu stron - nie tylko "dzisiaj", ale również za 3-5 lat.
Doradztwo, które przekłada się na wartość transakcji
Naszym celem nie jest doprowadzenie do jakiejkolwiek transakcji za wszelką cenę. W Aventis Advisors wierzymy, że największą wartość przynoszą dobrze przemyślane transakcje -. przeprowadzone we właściwym momencie, z odpowiednim partnerem i w oparciu o realne potrzeby spółki oraz jej założycieli.
O Aventis Advisors
Aventis Advisors to niezależna firma doradcza specjalizująca się w transakcjach M&A dla sektora technologicznego - w szczególności SaaS, usług IT, oprogramowania B2B i firm z ambicją międzynarodowego skalowania. Łączymy doświadczenie inwestycyjne z podejściem zorientowanym na założyciela.
Nasze doradztwo opiera się na analizie, transparentności i świadomości, że jedną z możliwych opcji może być... brak transakcji - jeśli to w danym momencie najlepsze rozwiązanie.
Jeśli rozważasz współpracę z funduszem private equity - porozmawiajmy. Możliwe, że to dobry kierunek. A jeśli nie - pomożemy Ci to świadomie ocenić.
