Fuzje i przejęcia w Polsce 2024: Dlaczego Polska jest gorącym miejscem dla fuzji i przejęć?

Polska staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem dla fuzji i przejęć (M&A) dzięki szybko rozwijającej się i zróżnicowanej gospodarce.

Niemniej jednak, w polskim krajobrazie fuzji i przejęć może istnieć wiele zagrożeń, jeśli nie zostaną one w pełni zrozumiane.

W tym wpisie przedstawimy wszystko, co należy wiedzieć, aby podejmować lepsze decyzje inwestycyjne i z powodzeniem rozwijać swoją działalność w Polsce. Przeanalizujemy trendy M&A w Polsce oraz dlaczego w ciągu ostatnich trzech dekad nastąpił rozkwit polskiej gospodarki, a także, z czego można skorzystać, a czego unikać.

•  

Spis treści.

I. Przegląd fuzji i przejęć: Stałe tempo wzrostu we wszystkich obszarach

1. Transakcje M&A w Polsce — obiecujący wzrost w ostatnich latach
2. Znaczące inwestycje strategiczne i dynamiczna scena private equity
3. Rosnący udział międzynarodowych transakcji fuzji i przejęć
4. Znaczne zainteresowanie nabywców z USA, Wielkiej Brytanii i Niemiec
5. Liczba transakcji fuzji i przejęć podwaja się w wielu sektorach

II. Atrakcyjne środowisko makroekonomiczne: Dlaczego warto inwestować w Polsce

1. Prężna i szybko rozwijająca się gospodarka
2. Dostęp do rosnącej siły roboczej za ⅓ zachodnioeuropejskich wynagrodzeń
3. Zróżnicowana gospodarka
4. Kluczowy gracz na globalnym rynku handlowym
5. Wzrost gospodarczy promowany przez organizacje międzynarodowe

III. Czynniki Makro, na które należy zwracać uwagę

1. Rosnące ceny
2. Stopy procentowe powyżej historycznych poziomów
3. Zmienny kurs walutowy

IV. Podsumowanie fuzji i przejęć w Polsce

1. Rynek z solidnymi fundamentami i zachęcającymi perspektywami
2. Dlaczego powinieneś współpracować z lokalnym doradcą ds. fuzji i przejęć w Polska

Przegląd fuzji i przejęć: Stałe tempo wzrostu we wszystkich obszarach

Transakcje M&A w Polsce — obiecujący wzrost w ostatnich latach

Polska wielokrotnie zajmowała pierwsze miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej jako kraj o największej liczbie transakcji M&A, szczególnie przez ostatnią dekadę. Suma transakcji była stosunkowo stabilna aż do przełomowego roku 2021. W latach 2016-18 widzieliśmy delikatne osłabienie rynku, ponieważ niepewność spowodowana przez zmianę krajobrazu politycznego mogła spłoszyć inwestorów; podobnie w 2020 r. aktywność M&A spadła ze względu na pandemię. Jednak nawet w tych latach aktywność w zakresie fuzji i przejęć w Polsce pozostawała silna, a przy każdej okazji następowało szybkie i ożywienie.

Tradycyjnie wolumeny fuzji i przejęć w Polsce pozostawały względnie stabilne. Wszystko zmieniło się jednak w 2021 roku. 

 

 

Rok 2021 był ekscytujący dla rynku fuzji i przejęć w Polsce, osiągając nowy rekord 302 transakcji w ciągu 12 miesięcy. Gdy gospodarka odzyskała równowagę po serii obniżek stóp procentowych i pakietów stymulacyjnych, firmy z różnych sektorów zwróciły uwagę na wzrost. Doprowadziło to do gwałtownego wzrostu zarówno horyzontalnych, jak i wertykalnych przejęć dzięki sprzyjającemu otoczeniu makroekonomicznemu. Największą uwagę poświęcono e-commerce, ponieważ zakupy online przejęły handel detaliczny, ale inni zwycięzcy COVID-19, tacy jak opieka zdrowotna, również radzili sobie dobrze. 

Pomimo niepewności związanej z rosnącą inflacją, stopami procentowymi i konfliktem na Ukrainie, nie zaobserwowaliśmy jeszcze spadku aktywności w zakresie fuzji i przejęć w Polsce... Rok 2022 pozostał solidny, a po nim nastąpił mocny rok 2023 ze względu na lawinę transakcji w sektorze usług i oprogramowania komputerowego. Podobnie, transakcje fuzji i przejęć w 2024 r. są na dobrej drodze do ustanowienia nowego rekordu.

Znaczące inwestycje strategiczne i dynamiczna scena private equity

 

Inwestycje strategiczne stanowiły lwią część wszystkich transakcji M&A w Polsce w analizowanym okresie. Szybko rosnące wydatki konsumpcyjne w kraju zachęciły lokalne i zagraniczne firmy do rozszerzenia swojej oferty poprzez fuzje i przejęcia. Polska jest również ojczyzną innowacji. Konsolidacja w niektórych bardziej dojrzałych branżach również przyczynia się do wzrostu liczby przejęć strategicznych. 

Firmy private equity stały się najbardziej aktywnymi inwestorami finansowymi w Polsce. Podczas gdy transakcje private equity wykazywały powolny, ale stały wzrost w analizowanym okresie, trend ten został przełamany w latach 2020-2021. W tym okresie zaobserwowaliśmy znaczny wzrost aktywności private equity w porównaniu z wcześniejszymi latami. W szczególności w 2023 r. liczba transakcji private equity wzrosła ponad dwukrotnie.

Rosnący udział międzynarodowych transakcji fuzji i przejęć

Analizując zmiany zachodzące w ciągu ostatnich dziesięciu lat, można stwierdzić, że transakcje międzynarodowe jako odsetek wszystkich transakcji stale rosną. Zainteresowanie zagranicznych nabywców wynika z solidnej gospodarki Polski i korzystnej sytuacji rynkowej. Wśród wielu korzyści, jakie można osiągnąć poprzez rozwój w Polsce, kraj oferuje tanią, ale dobrze wykwalifikowaną siłę roboczą oraz dużą bazę klientów. Ponadto, dla nabywców z krajów o silniejszej walucie (np. USD i EUR), korzystny wpływ kursów walutowych na wycenę skutecznie skutkuje zniżką w porównaniu z ich rodzimymi rynkami. 

W latach 2021 i 2022 liczba transgranicznych transakcji fuzji i przejęć osiągnęła bezprecedensowy poziom, ponieważ zagraniczni nabywcy byli zainteresowani silnym odbiciem polskiej gospodarki. Pomimo niedawnego spowolnienia, zagraniczni nabywcy nadal wykazują zainteresowanie Polską, kierując się chęcią zwiększenia możliwości generowania przychodów, realizacji synergii kosztowych i uzyskania dostępu do nowych technologii.

Znaczne zainteresowanie nabywców z USA, Wielkiej Brytanii i Niemiec

Wśród krajów Europy Środkowo-Wschodniej Polska wyróżnia się jako gorący punkt dla inwestorów zagranicznych. Główną grupę inwestorów stanowią nabywcy z USA i krajów Europy Zachodniej, ale obserwujemy również rosnące zainteresowanie ze strony inwestorów z Czech i Szwecji.

Przyjrzyjmy się bliżej nabywcom z trzech głównych krajów. Inwestorzy z USA byli aktywni w przejęciach we wszystkich sektorach. Kluczowe obszary zainteresowania to oprogramowanie (27 transakcji), żywność (11 transakcji) oraz branża medyczna (osiem transakcji). Z drugiej strony, nabywcy z Wielkiej Brytanii byli najbardziej aktywni w sektorze energetycznym (17 transakcji w ciągu ostatnich dziesięciu lat), a następnie w sektorze usług finansowych (13 transakcji) i oprogramowania (11 transakcji). Głównymi sektorami docelowymi dla nabywców z Niemiec, z kolei, były produkty i usługi przemysłowe (12 transakcji), energia (11 transakcji) oraz eCommerce (osiem transakcji). 

• Inwestorzy z siedzibą w USA: Byliśmy aktywni w przejęciach we wszystkich sektorach. Głównymi obszarami zainteresowania były oprogramowanie komputerowe (35 transakcji), żywność konsumencka (12 transakcji) oraz produkty i usługi przemysłowe (10 transakcji). 
• Inwestorzy z siedzibą w Wielkiej Brytanii: Największą aktywność odnotowano w sektorze energetycznym i oprogramowania (po 20 transakcji w ciągu ostatnich dziesięciu lat), a następnie w sektorze usług finansowych (19 transakcji).
• Niemieccy inwestorzy: Najważniejszymi sektorami docelowymi dla nabywców z siedzibą w Niemczech były zarówno produkty i usługi przemysłowe, jak i oprogramowanie komputerowe (po 15 transakcji) oraz energetyka (10 transakcji).

Liczba transakcji fuzji i przejęć podwaja się w wielu sektorach

W ciągu ostatnich kilku lat Polska była świadkiem niezwykłego wzrostu liczby transakcji fuzji i przejęć w wielu sektorach. Wiodącymi sektorami są oprogramowanie komputerowe, inne usługi i energetyka, a także inne sektory, takie jak medyczny i przemysłowy. 

• Oprogramowanie komputerowe: Była to zdecydowanie najszybciej rozwijająca się branża pod względem wolumenu fuzji i przejęć, która wzrosła 17-krotnie od 2013 roku. Branża oprogramowania komputerowego, która już wcześniej korzystała z trendów cyfryzacyjnych, odnotowała jeszcze większy wzrost w związku z pandemią w 2020 roku. W szczególności Polska przyciągnęła znaczne zainteresowanie zagranicy ze względu na dużą liczbę firm świadczących usługi SaaS i IT.
• Energia: Na trzecim miejscu znalazł się sektor energetyczny, w którym roczny wolumen fuzji i przejęć wzrósł z 14 w 2013 r. do rekordowego poziomu 43 w 2021 r. i 34 w 2023 r.. Lwia część tego wzrostu pochodziła z transakcji dotyczących energii odnawialnej, w szczególności energii słonecznej. Rosnące zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii jest napędzane przez rosnące ceny tradycyjnych źródeł energii i szereg regulacji środowiskowych.
• Inne usługi: Kategoria ta obejmuje szereg działań biznesowych, których nie można sklasyfikować gdzie indziej. W przeciwieństwie do stałego wzrostu w oprogramowaniu komputerowym i energetyce, przepływy transakcji fuzji i przejęć w innych usługach były mniej spójne. Częstymi celami przejęć były firmy oferujące usługi edukacyjne, konsultingowe i finansowe (np. windykacja długów).

Z drugiej strony nastąpił znaczny spadek aktywności w zakresie fuzji i przejęć w sektorze detalicznym. Branża ta stale traci na znaczeniu w stosunku do handlu elektronicznego, a trend ten przyspieszył podczas pandemii. Wolumen fuzji i przejęć w sektorze detalicznym spadł z 21 w 2013 r. do zaledwie 8 w latach 2022 i 2023.

Patrząc na całkowitą liczbę fuzji i przejęć w ciągu ostatniej dekady, kategoria "inne usługi" objęła prowadzenie z 314 transakcjami. 

Na drugim miejscu znajduje się sektor produktów i usług przemysłowych, który ma znaczący wkład w polską gospodarkę ze względu na swoją działalność przemysłową. Jak jednak pokazuje powyższy wykres, aktywność w zakresie fuzji i przejęć w tym sektorze stoi w miejscu. Przewidujemy, że szybko rozwijający się sektor oprogramowania komputerowego obejmie prowadzenie w najbliższej przyszłości. 

Dobrze wypadł również sektor energetyczny, na czele z odnawialnymi źródłami energii, oraz medyczny, na czele z life sciences.

Atrakcyjna sytuacja makroekonomiczna: Dlaczego warto inwestować w Polsce

Prężna i szybko rozwijająca się gospodarka

W 2022 r. PKB Polski osiągnął historycznie wysoki poziom $688 miliardów. To czyni ją 21. największą gospodarką na świecie i 9. największą w Europie.

Polska ma odporną na recesję gospodarkę z silną historią nieprzerwanego wysokiego wzrostu. Podczas ostatnich dwóch światowych spadków koniunktury kraj ten był lśniącą gwiazdą w Europie. Polska nie odnotowała żadnej recesji w latach 2007-09, a w 2020 r. realny wzrost PKB skurczył się tylko o 2,0%. Było to znacznie mniej niż średnie dla Unii Europejskiej i OECD, które wyniosły odpowiednio minus 5,6% i minus 4,2%.

Pomimo trwających napięć geopolitycznych związanych z rosyjską inwazją na Ukrainę, polska gospodarka była jak dotąd stosunkowo stabilna. W 2022 r. kraj osiągnął dodatni wzrost PKB w ujęciu rocznym, a analitycy prognozują kontynuację tego trendu. 

Implikacje dla M&A w Polsce

Zazwyczaj istnieje pozytywna zależność między wzrostem PKB a aktywnością w zakresie fuzji i przejęć, Polska nie jest tu wyjątkiem. Dzieje się tak dlatego, że właściciele firm są bardziej skłonni do angażowania się w transakcje M&A w celu rozszerzenia działalności, gdy są pewni przyszłego wzrostu rynku.

Wysoki poziom PKB jest często wskaźnikiem, że dany kraj ma silny rynek pracy, co generuje dochód rozporządzalny, który utrzymuje popyt na odpowiednim poziomie. W czasie dobrej koniunktury gospodarczej, jaką obserwowaliśmy w Polsce w ostatnich dekadach, instytucje finansowe chętniej udzielają kredytów, a kredytobiorcy mają również lepszy dostęp do kapitału zagranicznego. To sprawia, że firmom łatwiej jest uzyskać finansowanie na transakcje fuzji i przejęć.

 

• Zaufanie do wzrostu rynku: Założyciele firm są bardziej skłonni do angażowania się w transakcje fuzji i przejęć, gdy mają pozytywne prognozy dotyczące przyszłego wzrostu rynku. Ta pewność siebie napędza ich chęć do rozszerzania działalności poprzez strategiczne przejęcia.
• Solidny rynek pracy: Silny PKB często zbiega się z solidnym rynkiem pracy, generując dochód do dyspozycji, który pomaga utrzymać popyt na odpowiednim poziomie. 
• Więcej możliwości finansowania: W sprzyjających warunkach gospodarczych, jakie miały miejsce w Polsce w ciągu ostatnich kilku dekad, instytucje finansowe są bardziej skłonne do udzielania kredytów, a kredytobiorcy mają lepszy dostęp do kapitału zagranicznego. Ułatwia to firmom pozyskiwanie finansowania na transakcje fuzji i przejęć. 

Wpływ spowolnienia globalnego na rynek fuzji i przejęć w Polsce

Ponieważ globalna gospodarka wydaje się coraz bardziej niepewna, ważne jest, aby pamiętać, że działalność w zakresie fuzji i przejęć może pozostać opłacalna. W rzeczywistości spowolnienie rynku może stanowić wyjątkową okazję dla tych, którzy podchodzą do niego z odpowiednią analizą i należytą starannością. Oto kilka przykładów:

• Znalezienie atrakcyjnych możliwości: Firmy borykające się z problemami finansowymi mogą połączenia lub sprzedaży części swojej działalności dla bardzo potrzebnego napływu funduszy. W międzyczasie sprytni nabywcy mogą znaleźć dobre okazje po niższych cenach ze względu na bardziej atrakcyjne wyceny. W takich warunkach ekonomicznych typowe są przejęcia oportunistyczne i przejęcia w trudnej sytuacji.
• Zmieniający się krajobraz Polski: Polska przez długi czas była rynkiem sprzedającego, ale wygląda na to, że sytuacja się zmienia. Na rynek wracają kupujący, których niegdyś powstrzymywały wysokie wyceny. Jednocześnie sprzedający, którzy przyzwyczaili się do wysokich cen, dostosowują swoje oczekiwania. Tworzy to idealne środowisko dla transakcji fuzji i przejęć.

Rosnąca siła robocza dostępna za ⅓ wynagrodzenia w Europie Zachodniej

Polska ma największą populację w Europie Środkowo-Wschodniej, około 38 milionów. Udział siły roboczej jest na wysokim i stabilnym poziomie, co jest dodatkowo napędzane przez fakt, że Polska jest atrakcyjnym miejscem dla studentów i pracowników z zagranicy. Dodatkowo oczekuje się, że duży napływ Ukraińców zwiększy siłę roboczą Polski o 1,0%-2,25% i doda 1,5%-2,5% do populacji w wieku produkcyjnym. 

Kluczową zaletą polskiej siły roboczej dla zagranicznych nabywców jest jej niski koszt w porównaniu z większością innych członków Unii Europejskiej. Według Eurostatu, godzinowy koszt pracy w Polsce w 2021 r. wyniósł 15 EUR, w porównaniu do średniej Unii Europejskiej wynoszącej 32 EUR. Oznacza to przewagę kosztową na poziomie 52%.

Polska jest jednym z najlepiej prosperujących członków Unii Europejskiej pod względem zatrudnienia. Stały wzrost gospodarczy stworzył wiele możliwości zatrudnienia, przyciągając do kraju wiodące międzynarodowe firmy. Firmy te są przyciągane przez imponującą siłę roboczą znaną z dostarczania wysokiej jakości usług po konkurencyjnych kosztach. W rezultacie stopa bezrobocia w kraju stale spadała na przestrzeni lat, utrzymując się znacznie poniżej średniej UE.

Implikacje dla M&A w Polsce

Silny rynek pracy z niskim bezrobociem zwykle wskazuje na dobrze prosperującą gospodarkę. W takim środowisku firmy mają zaufanie do swoich przyszłych wyników i szukają sposobów na rozwój - co prowadzi do wzrostu liczby fuzji i przejęć. Wysokie wskaźniki zatrudnienia zazwyczaj skutkują również wyższym dochodem do dyspozycji, napędzając wzrost popytu, który zachęca firmy do zwiększania oferty i wielkości produkcji.

Relatywnie tani dostęp do pracowników ma również potężne implikacje dla transgranicznych fuzji i przejęć. Dla nabywców z Europy Zachodniej inwestowanie w Polsce oznacza 60-70% "zniżki" w kwestii kosztów pracy.

Zróżnicowana gospodarka

Polska ma szybko rozwijającą się oraz zdywersyfikowaną gospodarkę ze zdrowym podziałem na różne podstawowe rodzaje działalności: usługi, przemysł, budownictwo i rolnictwo. 

Usługi zdominowały dotychczasowy wzrost w Polsce, stanowiąc 59,4% całkowitej wartości dodanej brutto (GVA) w 2021 r. Handel; naprawa pojazdów silnikowych jest najbardziej znaczącym czynnikiem, choć w ostatnich latach spada ze względu na nowe usługi związane z technologią, które wchodzą na jego miejsce. Widzieliśmy również znaczny rozwój działalności w zakresie zdrowia, pracy socjalnej i instytucji finansowych.

Działalność związana z przemysłem, a przede wszystkim produkcja, również stanowi dużą część WDB Polski - 25,1% w 2021 roku. W ramach produkcji przemysłowej motoryzacja jest kluczowym czynnikiem przyczyniającym się do wzrostu gospodarczego Polski. Działalność górnicza jest również na stosunkowo dobrym poziomie dzięki bogatym zasobom mineralnym kraju. Wielu zagranicznych nabywców (np. z Niemiec) aktywnie kupuje spółki z tego właśnie segmentu.

Udział komponentów budowlanych i rolniczych WDB był stosunkowo niewielki i powoli spadał. Należy jednak zauważyć, że w segmencie budownictwa dobrze trzyma się działalność związana z nieruchomościami, wspierana przez nieruchomości mieszkaniowe.

Różnorodne możliwości fuzji i przejęć w Polsce

Zróżnicowana gospodarka Polski może zaoferować dobre cele do fuzji i przejęć dla kupujących w każdym sektorze. Nie jest zaskoczeniem, że większość transakcji M&A miała miejsce w branżach zaliczanych do usług, a w szczególności w firmach związanych z technologią. Należy jednak zauważyć, że branże technologiczne nie były jedynymi atrakcyjnymi celami fuzji i przejęć w Polsce. Przykładowo, dobry przepływ M&A odnotowaliśmy również w branżach: produkcyjnej i nieruchomości. 

Kluczowy gracz na globalnym rynku handlowym

Dzięki wydajnej i wysokiej jakości produkcji Polska odgrywa aktywną rolę w handlu międzynarodowym. Jako jeden z największych partnerów handlowych w Europie, całkowita wartość polskiego eksportu osiągnęła w 2021 r. $318 mld EUR.

Największymi odbiorcami polskich towarów są kraje Europy Zachodniej, na czele z Niemcami, na które przypada ponad ¼ całości eksportowanych towarów. Inne kraje europejskie, takie jak Wielka Brytania, Czechy, Francja czy Holandia, również są aktywnymi importerami polskich towarów. Polskie produkty trafiają też na rynki zamorskie, przede wszystkim do Stanów Zjednoczonych, Chin i Turcji. 

Siła eksportu i jej wpływ na fuzje i przejęcia w Polsce

Wysoka aktywność w zakresie eksportu jest zwykle dobrym wskaźnikiem gospodarki, która wspiera rozwój biznesu, a tym samym oznacza wyższe wolumeny fuzji i przejęć. Przejęcie firmy przez nabywców z siedzibą za granicą jest również idealnym rozwiązaniem dla ekspansji międzynarodowej i dywersyfikacji bazy klientów. 

Kraje o wysokiej aktywności handlowej, takie jak Polska, mają tendencję do przestrzegania ogólnych zasad i wymogów handlu międzynarodowego — np. jakości produktów lub warunków pracy pracowników. Może to być szczególnie cenne dla zagranicznych nabywców, którzy mają mniejszą wiedzę na temat lokalnych praw i przepisów.

Wzrost gospodarczy promowany przez organizacje międzynarodowe

Polska jest integralnym członkiem kluczowych organizacji międzynarodowych, takich jak Unia Europejska, NATO, MFW, Bank Światowy i Światowa Organizacja Handlu. Ta strategiczna pozycja oznacza, że Polska posiada szereg zalet, które mogą przełożyć się na wzrost aktywności w zakresie fuzji i przejęć w kraju.  

Członkostwo w Unii Europejskiej daje, na przykład, dostęp do dużego i zamożnego rynku europejskiego, ułatwiając polskim firmom prowadzenie handlu i łatwe zatrudnianie pracowników. Polska jest aktywnym członkiem globalnego handlu i atrakcyjnym miejscem dla międzynarodowych studentów i pracowników. Promuje również wspólne ramy regulacyjne i prawne z dobrze rozwiniętymi instytucjami finansowymi, które pomagają wyrównać szanse i zachęcają do transgranicznych transakcji M&A. 

Po drugie, członkostwo w określonych organizacjach, takich jak UE, oferuje znaczne korzystne dotacje i pomoc finansową.

Czynniki makro, których należy być świadomym

Rosnące ceny

Po latach niskiej inflacji, od drugiej połowy 2021 r. Polska była świadkiem wzrostu poziomu cen, który w lutym 2023 r. osiągnął 19,2%. Inflacja ta została wywołana przez wąskie gardła w łańcuchu dostaw COVID-19 i popyt pobudzony bodźcami, a w I kwartale 2022 r. znacznie przyspieszyła po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. 

Od tego czasu poziomy cen osiągnęły szczyt pod koniec 2023 r. i oczekuje się, że ustabilizują się w drugiej połowie 2024 r. Wyższe ceny stanowiły wyzwanie zarówno dla przedsiębiorstw, jak i nastrojów konsumentów, jednak polska gospodarka po raz kolejny udowodniła swoją odporność i nadal dobrze się trzyma. 

Wpływ inflacji na fuzje i przejęcia w Polsce

Wyższa inflacja może mieć liczne implikacje dla działalności w zakresie fuzji i przejęć w Polsce. Obszary, na które inflacja zazwyczaj ma wpływ to między innymi: skupienie się na realnym wzroście, wyceny spółek docelowych oraz dłuższe okresy wyłączności.

Koncentracja na realnym wzroście

W trakcie procesu due diligence, analizując sytuację finansową firmy, kupujący zwykle oceniają wzrost, skupiając się na przychodach. W czasach podwyższonej inflacji wiele firm będzie w stanie wykazać silny wzrost nominalnej wartości przychodów, ale nie wolumenu, zwłaszcza w kategoriach niewrażliwych na ceny, takich jak energia i towary. Dlatego też konieczne jest dogłębne zbadanie źródeł wzrostu i zrozumienie, czy cel rośnie w ujęciu realnym.

Niższe wyceny

Podwyższona inflacja często prowadzi do zawyżonych kosztów operacyjnych ze względu na wyższe nakłady i koszty energii. W połączeniu z trwającą inflacją płac i kwestiami związanymi z łańcuchem dostaw, może to wywierać znaczną presję na rentowność, a tym samym na wyceny. Spółki docelowe, które nie są w stanie przenieść wyższych kosztów na swoich klientów, są narażone na ryzyko sprzedaży z dyskontem w porównaniu do tych, które są w stanie to zrobić.  

Dłuższe okresy wyłączności

Kupujący mogą wnioskować o wydłużenie okresu wyłączności, aby dać czas na przeprowadzenie bardziej szczegółowej analizy due diligence. Typowym obszarem, który znajduje się w centrum uwagi podczas wysokiej inflacji, jest siła cenowa firmy docelowej i ustalenia cenowe z jej dostawcami. Na przykład, czy firma zablokowała korzystne warunki cenowe u swojego dostawcy i czy ma siłę rynkową do podnoszenia cen zgodnie z inflacją.

Stopy procentowe powyżej historycznych poziomów

Niskie stopy procentowe zachęcają do wydatków biznesowych i konsumpcyjnych, co przekłada się na wzrost gospodarczy. Stopy w Polsce systematycznie spadały od 2003 roku, by po pandemii osiągnąć poziom 0,1% w celu ochrony gospodarki w 2020 roku.

Trend ten zakończył się jednak w 3 kwartale 2021 roku, kiedy to wprowadzono 11 kolejnych podwyżek stóp w celu walki z inflacją i deprecjacją złotego. W efekcie stopa procentowa w Polsce wzrosła od 0,1% do 6,75% w okresie od października 2021 do września 2022. 

• Historyczny spadek: Stopy procentowe stale spadały od 2003 r., Spadając do 0,1% po cięciach spowodowanych pandemią w 2020 r. W celu ochrony gospodarki.
• Punkt zwrotny w 2021 r: Trend ten zakończył się w III kwartale 2021 r., kiedy to wprowadzono 11 kolejnych podwyżek stóp procentowych w celu walki z inflacją i deprecjacją złotego. W rezultacie stopa procentowa w Polsce wzrosła z 0,1% do 6,75% w okresie od października 2021 r. do września 2022 r.  
• Obiecująca przyszłość: Choć podwyżki stóp były trudne, były również skuteczne. Obecnie widzimy wiele obiecujących oznak poprawy, w tym szybkie odreagowanie złotego, który jest bliski przedwojennych poziomów w stosunku do EUR i USD. Inflacja osiągnęła szczyt w 2023 r., a analitycy prognozują, że ustabilizuje się w drugiej połowie 2024 r.

Chociaż działania związane z podwyżką stóp były trudne, były również skuteczne i teraz widzimy wiele obiecujących oznak poprawy. Siła złotego szybko się odbudowała i jest bliska poziomowi sprzed wojny w stosunku do EUR i USD. Oczekuje się, że inflacja osiągnie szczyt na początku 2023 roku, a analitycy przewidują stabilizację w drugiej połowie 2024 roku. 

Wyższy koszt kapitału

Wyższe stopy procentowe oznaczają również wyższy koszt długu w przypadku finansowania fuzji i przejęć. Sprawia to, że transakcje finansowane długiem, takie jak wykupy lewarowane (LBO), stają się mniej atrakcyjne. Może to również skutkować proponowaniem przez kupujących alternatywnych metod płatności, które wymagają mniejszej ilości gotówki do zapłaty w momencie zamknięcia transakcji. Alternatywne taktyki płatności obejmują płatności ratalne, weksle własne, wypłaty zysków / kamieni milowych przychodów, rolowanie kapitału lub płatności za pośrednictwem innych aktywów kapitałowych.

Wyższy koszt kapitału może również wpływać na wycenę, jeśli cel jest wysoce lewarowany lub ma słabe wskaźniki pokrycia. Firmy pozostaną z mniejszą ilością gotówki po spłacie odsetek, co zwiększa ryzyko niewywiązania się ze swoich zobowiązań dłużnych. Wskaźniki płynności, wypłacalności i pokrycia powinny być zatem dokładnie badane podczas procesów due diligence.

Spadek finansowania kapitałowego

Kiedy stopy rosną, ceny akcji zazwyczaj spadają, ponieważ inwestorzy przenoszą swoje pieniądze do obligacji i innych papierów wartościowych o stałym dochodzie. Utrudnia to firmom finansowanie przejęcia za pomocą kapitału własnego, ponieważ musiałyby sprzedać więcej akcji, aby uzyskać tę samą ilość kapitału.

W wyniku niższych cen akcji, transakcje fuzji i przejęć typu stock swap mogą stracić na popularności. Wymiana akcji ma miejsce, gdy własność akcji spółki docelowej jest wymieniana na akcje spółki przejmującej. Jest mało prawdopodobne, że podmiot przejmujący wykorzysta akcje jako środek finansowania transakcji, jeśli cena jego akcji jest notowana znacznie poniżej wartości.

Zmiana kursu walutowego

Dzięki silnemu wzrostowi gospodarczemu Polski, wahania wartości złotego (PLN) były stosunkowo niskie po kryzysie finansowym z 2008 roku. Trend ten został przerwany w lutym 2022 r., kiedy Rosja dokonała inwazji na Ukrainę, a wartość złotego spadła na kilka miesięcy. Czynniki takie jak rosnące ryzyko geopolityczne, wysoka lokalna inflacja oraz bezprecedensowe podwyżki stóp procentowych przez banki centralne odegrały znaczącą rolę w deprecjacji waluty.

Po październiku 2022 r. złoty odzyskał siły dzięki stabilizacji rynków i serii podwyżek stóp procentowych. 

Stabilna waluta zazwyczaj umacnia rynek fuzji i przejęć, ponieważ buduje zaufanie biznesu i konsumentów. Ułatwia również prognozowanie przyszłych wyników i zarządzanie ryzykiem transakcji. Deprecjacja waluty może prowadzić do większej liczby transakcji fuzji i przejęć, ale może również wpłynąć na wyniki i wyceny skorygowane o kurs walutowy.

Implikacje dla M&A w Polsce

Stabilna waluta zazwyczaj umacnia rynek fuzji i przejęć, ponieważ buduje zaufanie biznesu i konsumentów. Ułatwia również prognozowanie przyszłych wyników i zarządzanie ryzykiem transakcji. Deprecjacja waluty może prowadzić do większej liczby transakcji fuzji i przejęć, ale może również wpłynąć na wyniki i wyceny skorygowane o kurs walutowy.

Wzrost liczby przychodzących fuzji i przejęć

Polska jest atrakcyjnym miejscem dla transgranicznych transakcji M&A, ponieważ zagraniczni inwestorzy strategiczni i firmy private equity chcą czerpać korzyści z szybko rozwijającego się rynku i stosunkowo taniej siły roboczej. Słabszy złoty może doprowadzić do większej liczby transakcji transgranicznych, ponieważ nabywcy z zachodnich regionów mogą skutecznie nabywać lokalne firmy po niższych cenach. 

Koncentracja na wynikach skorygowanych o kurs walutowy

Wiele firm-eksporterów odnotuje silny wzrost wielkości sprzedaży w okresie deprecjacji waluty, podczas gdy firmy opierające się na imporcie mogą potrzebować pomocy w przeniesieniu wzrostu kosztów na swoich konsumentów. W związku z tym, podczas badania due diligence, kupujący muszą zidentyfikować, czy zmiana wyników finansowych nie wynika z przejściowego efektu deprecjacji.

Wpływ na wycenę

W zależności od działalności i sytuacji finansowej spółki, deprecjacja waluty może pozytywnie lub negatywnie wpłynąć na jej wycenę. Spółki, które nie są uzależnione od importu, nie mają zadłużenia zagranicznego i posiadają zagraniczne rezerwy pieniężne, mogą liczyć na wysokie wyceny.

Waluta używana do obliczania wyceny w ramach transakcji fuzji i przejęć (np. earn-outs) może również zostać zmieniona na bardziej stabilną. W takim przypadku, zarówno dla kupującego, jak i sprzedającego istotne jest jasne zrozumienie, jak rozkłada się ryzyko kursowe.

Podsumowanie fuzji i przejęć w Polsce

Rynek z solidnymi fundamentami i zachęcającymi perspektywami

W ciągu ostatnich trzech dekad Polska osiągała stały wzrost gospodarczy, a jej stolica, Warszawa, stała się centrum biznesowym Europy Środkowej i Wschodniej. Dobrze zdywersyfikowana gospodarka Polski okazała się jedną z najszybciej rozwijających się w Europie i najbardziej odporną na globalne recesje. Polska korzysta z solidnych ram makroekonomicznych, taniej siły roboczej, przyjaznych dla przedsiębiorstw systemów podatkowych i prawnych oraz znacznych inwestycji zagranicznych i unijnych. 

W rezultacie aktywność w zakresie fuzji i przejęć w kraju kwitnie. Polska wielokrotnie zajmowała pierwsze miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej pod względem wolumenu transakcji fuzji i przejęć oraz łącznej wartości transakcji.

Choć w ostatnich latach najbardziej dynamicznie rozwijały się branże związane z technologią, zaobserwowaliśmy stały wzrost liczby transakcji w różnych sektorach, na czele z oprogramowaniem, energią i innymi usługami. Zauważyliśmy również silny impuls w zakresie przejęć strategicznych i finansowych, zwłaszcza w sektorze private equity, a także zachęcający wzrost w zakresie transgranicznych transakcji fuzji i przejęć, wśród których prym wiodły Stany Zjednoczone i Wielka Brytania.   

Polska boryka się obecnie z licznymi problemami, w związku z czym analitycy prognozują wolniejszy wzrost gospodarczy w nadchodzących latach w porównaniu z poziomem sprzed pandemii. Jednak inwestorzy pozostają optymistycznie nastawieni do Polski ze względu na zróżnicowaną i odporną gospodarkę i spodziewają się szybszego wzrostu niż bardziej rozwinięte kraje zachodnie. W związku z tym widzimy, że rynek fuzji i przejęć w Polsce jest nadal dynamiczny i pełen możliwości.

Dlaczego powinieneś współpracować z lokalnym doradcą ds. fuzji i przejęć w Polska

Rosnąca liczba transakcji M&A w Polsce spowodowała wzrost zapotrzebowania na doradców ds. fuzji i przejęć z Europy Środkowo-Wschodniej. wśród inwestorów strategicznych i firm private equity. Doradcy ds. fuzji i przejęć zapewniają nieocenioną wiedzę i wskazówki, począwszy od znalezienia firm na sprzedaż, poprzez przeprowadzenie due diligence, aż po pomoc w zamknięciu transakcji.

Zaangażowanie polskiego doradcy ds. fuzji i przejęć jest szczególnie istotne przy przeprowadzaniu badania due diligence. W kontekście badania due diligence polskiej spółki, niezbędna jest ocena aspektów finansowych, prawnych i podatkowych spółki przejmowanej. W zależności od specyfiki spółki i jej branży, dalsze obszary due diligence mogą obejmować IT/cybersecurity, rynek, operacje i środowisko. Dzięki współpracy z polskim doradcą ds. fuzji i przejęć można skutecznie poruszać się po zawiłościach due diligence w Polsce i podejmować świadome decyzje.

Chociaż obserwacja trendów może dać dobry przegląd rynku, często nie wystarcza, aby znaleźć najlepsze dla siebie możliwości fuzji i przejęć. Współpraca z doradcą ds. fuzji i przejęć daje niezbędny wgląd, aby znaleźć najlepsze rozwiązania dla Twojej firmy. Doradca ds. fuzji i przejęć może zaoferować krytyczny wgląd w to, które branże i firmy są na fali wznoszącej i mogą być idealnie pasować Ci i Twojej organizacji. Wykorzystanie dogłębnej wiedzy doradcy może zmaksymalizować szanse na znalezienie najlepszych możliwości rozwoju firmy.

W przypadku transakcji transgranicznych, zrozumienie unikalnych kultur biznesowych i praktyk każdego kraju w celu udanego przejęcia M&A może wymagać czasu i wysiłku. Praca z polskim doradcą ds. fuzji i przejęć pomaga stronie zagranicznej zrozumieć dynamikę rynku oraz ramy prawne i regulacyjne. Pomoże również pokonać bariery językowe i kulturowe. Z ich pomocą można śmiało realizować międzynarodowe transakcje ze spokojem ducha, wiedząc, że na każdym kroku towarzyszy Ci doświadczony partner!

Aventis Advisors pomoże Ci poruszać się po polskim rynku fuzji i przejęć

W Aventis Advisors nasz zespół zgromadził znaczące know-how w zakresie pomocy międzynarodowym nabywcom w poruszaniu się po unikalnych zawiłościach związanych z inwestowaniem w Polsce. Dzięki naszemu doświadczeniu w łączeniu zagranicznych inwestorów z polskimi celami możesz nam zaufać, że zajmiemy się wszystkimi Twoimi potrzebami inwestycyjnymi — od zrozumienia skomplikowanych wymogów finansowych po pokonanie różnic kulturowych!

Skontaktuj się z nami jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o M&A w Polsce. Chętnie odpowiemy na każde z Twoich pytań i znajdziemy dla Ciebie najlepsze oferty.